Osmanlı ve Venedik arasındaki ilişkiler nasıl şekillendi? Karlofça Antlaşması sonrası Mora’nın Venedik’e geçişi, Venedikli korsanların saldırıları ve Osmanlı’nın Tepkisi nelerdi? Pasarofça Antlaşması sonrası Osmanlı’nın yeni diplomatik stratejileri nasıl bir değişim gösterdi?
Osmanlı Devleti ve Venedik Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler yüzyıllar boyunca hem ticari hem de askeri açıdan çok önemli olmuştur. Venedik, Osmanlı ile uzun yıllar boyunca ticari bağlantılar kuran ve Akdeniz ticaretinde önemli bir güce sahip olan bir deniz cumhuriyetiydi. Ancak, bu ilişkiler zaman zaman savaşlarla ve diplomatik krizlerle gölgelenmiştir.
17. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Osmanlı Devleti, Kutsal İttifak Savaşları ile Avrupa’daki gücünü kaybetmeye başlamış, 1699’da Karlofça Antlaşması’nı imzalayarak önemli toprak kayıpları yaşamıştır. Bu antlaşma ile Mora Yararımadası Venediklilere bırakılmış, Osmanlı Devleti ise bu kaybın ilerleyen dönemlerde telafi edilmesini hedeflemiştir.
Kutsal İttifak Savaşları ve Mora’nın Venedik’e Geçişi
Karlofça Antlaşması Osmanlılar için büyük bir prestij kaybı olmuştur. Osmanlılar bu antlaşma sonucunda Venedik Cumhuriyeti’ne Mora Yararımadası’nı bırakmak zorunda kalmış ve Ege Denizi’nde Osmanlı ticaret yolları tehdit altına girmiştir.
Ancak Mora’daki Ortodoks halk, Katolik Venediklilerin baskılarından rahatsızlık duyuyordu. Venedik yönetimi, bölgede Osmanlıların aksine daha sert bir politika uygulamış, bu durum Ortodoks halkı Osmanlı Devleti’ne yaklaştırmıştır. Bölgedeki Ortodoks topluluklar Osmanlı’dan yardım talep etmeye başlamıştır.
Venedikli Korsanların Ege’deki Faaliyetleri ve Osmanlı’nın Tepkisi
Venedik Cumhuriyeti, Osmanlı ile barış antlaşması yapmış olmasına rağmen, Venedikli korsanlar Osmanlı tücaret gemilerine saldırmaya başlamıştır. Ege Denizi’nde Osmanlıların ticari faaliyetleri tehlikeye girmiş, Osmanlı Devleti bu durumu Karlofça Antlaşması’nın ihlali olarak görmüştür.
Osmanlı Devleti, bu saldırıları bahane ederek Venedik’e savaş açmış ve 1715 yılında Mora’yı geri almak için harekete geçmiştir. Osmanlı orduları büyük bir başarıyla ilerleyerek Mora’yı tekrar fethetmiş ve bölgede Osmanlı hâkimiyetini yeniden tesis etmiştir.
Pasarofça Antlaşması Sonrası Osmanlı-Safevi İlişkileri
Osmanlı Devleti, Avrupa’da savaşı sonlandırdıktan sonra güzey komşu su Safeviler ile diplomatik ve askeri gerilim yaşamıştır. Safevîler, Osmanlı’nın Avusturya ile savaştan dolayı gücünün zayıfladığını düşünerek sınır bölgelerinde ilerlemeler yapmış, bu durum Osmanlı’ya yeni bir savaşın kapısını açmıştır. 1723’te Osmanlı-Safevi savaşı başlamış ve Osmanlı Devleti, Safevîler üzerinde önemli bir askeri başarı kazanmıştır.
Sonuç
Pasarofça Antlaşması Osmanlı Devleti için Avrupa’daki gücünün azalmasının kesinleştiği bir antlaşmadır. Osmanlı Devleti’nin Orta Avrupa’daki toprak kaybı, yeni diplomatik ve askeri stratejiler benimsemesine yol açmış, bu dönemde Osmanlı çok daha dikkatli bir barış politikaları izlemeye başlamıştır. Bununla birlikte, Safevi cephesinde yaşanan yeni gerginlikler Osmanlı Devleti’ni farklı bir diplomatik denge arayışına sokmuştur.
