1860 ABD başkanlık seçimleri nasıl büyük bir bölünmeye yol açtı? Abraham Lincoln’ün zaferi neden Güney eyaletlerinin ayrılmasına sebep oldu? Seçim süreci, Demokrat Parti’nin bölünmesi ve İç Savaş’ın başlangıcı hakkında tüm detaylar burada!
1860 başkanlık seçimleri, 6 Kasım 1860 Salı günü yapıldı. Seçimlerin kazananı Abraham Lincoln olurken, bu sonuç Amerikan tarihinde büyük bir kırılmaya neden oldu. Lincoln’ün zaferi, Amerikan İç Savaşı’nın patlaması için bir tetikleyici işlevi gördü. 1850’lerden itibaren ABD, özellikle köleliğin genişlemesi ve köle sahiplerinin hakları gibi konular nedeniyle büyük bir siyasi ve sosyal bölünme yaşamıştı. 1860 yılında Demokrat Parti içindeki ayrışma, seçim sürecini daha da karmaşık hale getirdi ve Lincoln’ün kazanmasını kolaylaştırdı.
Demokrat Parti’nin Bölünmesi ve Çöküşü
1860 seçimlerine giden süreçte Demokrat Parti üç farklı gruba ayrıldı. Bunun temel nedeni, partinin kölelik konusundaki bölünmüş politikaları ve bu meseleye karşı alınan farklı tutumlardı. Demokratların bölünmesi, Cumhuriyetçi Parti’nin zaferi için bir fırsat yarattı.
Demokrat Parti Kongresi ve İç Çatışmalar
Nisan 1860’ta Demokratlar, yaklaşan seçimlerde aday belirlemek için Güney Carolina’nın Charleston kentinde bir araya geldi. Ancak kongre büyük bir karmaşa içindeydi. Kuzey Demokratları, Illinois Senatörü Stephen A. Douglas’ı aday göstermek istedi. Ancak Güney Demokratları, onun kölelik konusundaki politikalarını desteklemiyordu. Douglas, yeni eyaletlerin kendi kölelik politikalarını belirleme hakkına sahip olması gerektiğini savunuyordu. Fakat Güneyli Demokratlar, federal hükümetin köleliği her yerde korumasını talep ediyordu.
Sonuç olarak Demokrat Parti ikiye bölündü:
- Kuzey Demokratları, Baltimore’da yaptıkları toplantıda Stephen A. Douglas’ı resmen aday olarak belirledi.
- Güney Demokratları ise kendi adaylarını seçmek için bir araya gelerek John C. Breckinridge’i aday gösterdi. Breckinridge, köleliğin genişlemesini savunan bir politikacıydı ve mevcut Başkan James Buchanan’ın başkan yardımcısıydı.
Anayasa Birliği Partisi ve John Bell
Demokrat Parti’nin bölünmesinin ardından, eski Whig Partisi ve Know Nothing Partisi üyelerinin desteğiyle Anayasa Birliği Partisi kuruldu. Parti, kölelik konusunda tarafsız bir tutum almayı ve Birliği korumayı amaçlıyordu. Anayasa Birliği Partisi’nin başkan adayı John Bell olarak belirlendi. Bell, kölelik meselesinde tarafsız bir yaklaşım benimseyerek bölünmeye karşı çıkıyordu.
Cumhuriyetçi Parti ve Lincoln’ün Yükselişi
Cumhuriyetçi Parti, Demokratların bölünmesini bir avantaj olarak gördü. Partinin kongresi 16-18 Mayıs 1860 tarihlerinde Chicago’da gerçekleştirildi. İlk etapta New York Senatörü William H. Seward’ın kazanması bekleniyordu. Ancak Abraham Lincoln, 1858’de Stephen A. Douglas ile yaptığı senatörlük tartışmaları sayesinde halk arasında büyük bir popülerlik kazanmıştı.
Chicago’da yapılan oylamalarda:
- İlk iki turda net bir kazanan çıkmadı.
- Üçüncü turda, Lincoln delegelerin çoğunluğunu alarak Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olarak belirlendi.
Lincoln’ün Kölelik Konusundaki Tutumu
Lincoln, kölelik karşıtı bir tutuma sahip olsa da, Güney’de köleliği doğrudan kaldırmayı planlamıyordu. Bunun yerine, yeni Amerikan topraklarında köleliğin yasaklanmasını savunuyordu. Bu tutum, Güneyli köle sahipleri için büyük bir tehdit olarak algılandı. Lincoln’ün en ünlü sözlerinden biri, “Kendi içinde bölünmüş bir ev ayakta kalamaz.” ifadesiydi.
Seçim Kampanyası ve Sonuçları
1860 başkanlık seçimleri büyük bir bölünmüşlük içinde gerçekleşti. Seçim sonuçları şu şekildeydi:
- Abraham Lincoln: 1.866.452 oy (%39,8)
- Stephen A. Douglas: 1.376.957 oy (%29,5)
- John C. Breckinridge: 848.019 oy (%18,1)
- John Bell: 590.901 oy (%12,6)
Lincoln, oyların yalnızca %39,8’ini almasına rağmen, seçim koleji sisteminde büyük bir avantaja sahipti ve seçim kolejinin çoğunluğunu kazanarak başkan oldu. Ancak tek bir Güney eyaletinde bile seçim kazanamadı.
Seçim Sonrası: Güney Eyaletlerinin Ayrılması ve İç Savaşın Başlangıcı
Lincoln’ün seçilmesi, Güney eyaletlerinde büyük bir tepkiye neden oldu. Daha Lincoln başkan olarak yemin etmeden önce, Güney eyaletleri ayrılma kararı almaya başladı.
Ayrılan Güney Eyaletleri
1860 Aralık ayından itibaren yedi Güney eyaleti bağımsızlık ilan etti:
- Güney Carolina (Aralık 1860)
- Mississippi (Ocak 1861)
- Florida (Ocak 1861)
- Alabama (Ocak 1861)
- Georgia (Ocak 1861)
- Louisiana (Ocak 1861)
- Teksas (Şubat 1861)
Bu eyaletler, 4 Şubat 1861’de Montgomery, Alabama’da bir araya gelerek Amerika Konfedere Devletleri’ni (Konfederasyon) kurdu ve başkan olarak Jefferson Davis’i seçti.
Lincoln’ün Açılış Konuşması ve Güney’e Çağrısı
4 Mart 1861’de başkan olarak göreve başlayan Lincoln, açılış konuşmasında Güney eyaletlerine birlik içinde kalma çağrısı yaptı. Konuşmasında şu önemli ifadeleri kullandı:
“Memnun olmayan dostlarım, benim değil, iç savaşın asıl meselesi sizin elinizde. Hükümet size saldırmayacak. Saldırgan olmadığınız sürece hiçbir çatışma olmayacak.”
Ancak, Güney eyaletleri Lincoln’ün çağrılarına kulak asmadı ve ayrılık süreci hızla devam etti.
İç Savaşın İlk Kıvılcımı: Fort Sumter Saldırısı
Lincoln’ün başkan olarak göreve başlamasından kısa bir süre sonra, 12 Nisan 1861’de, Güney Carolina’daki Fort Sumter’a Konfederasyon güçleri tarafından saldırı düzenlendi. Bu olay, Amerikan İç Savaşı’nın resmi olarak başlamasına neden oldu.
Sonuç ve Tarihsel Önemi
1860 başkanlık seçimleri, ABD tarihindeki en kritik seçimlerden biri olarak kabul edilir. Abraham Lincoln’ün seçilmesi:
- Amerikan İç Savaşı’nın başlamasına neden oldu.
- Kuzey ve Güney arasındaki derin bölünmeyi ortaya koydu.
- Kölelik meselesinin Amerika’nın geleceğini şekillendirecek en önemli konu haline gelmesini sağladı.
1860 seçimleri, ABD’nin birliğini ve kölelik meselesini nasıl ele alacağını belirleyen bir dönüm noktası oldu. Lincoln’ün liderliği, Amerikan tarihindeki en kanlı iç savaşın başlangıcına zemin hazırladı ve ülkenin geleceğini şekillendirdi.
