Thomas More’un Ütopya (Utopia) isimli ünlü kitabının konusu nedir? Ütopya kitabının özeti, açıklaması, hakkında bilgi.
Ütopya: Thomas More’un Eseri Üzerine Detaylı Bir Analiz
Giriş
Thomas More’un Ütopyası, 1516 yılında Latince yazılmış bir kurgu ve sosyo-politik hiciv eseridir. Eser, More’un dönemin Avrupa toplumlarını eleştirmek amacıyla kurguladığı bir ada toplumu olan Ütopya’yı merkezine alır. More’un Ütopya’sı, hem bir eleştiri hem de bir ideal toplum modeli olarak değerlendirilir. Kitap, toplumsal eşitlik, özel mülkiyetin kaldırılması ve dini hoşgörü gibi konulara değinir. Eserin adı, zamanla kusursuz ve erişilmesi zor bir toplum modelini tanımlayan bir terim haline gelmiştir.
Eserin Özeti
Thomas More, Peter Giles ve Raphael Hythloday
Kitap, More’un Peter Giles adlı gerçek bir arkadaşıyla yaptığı mektuplaşma üzerinden başlar. Giles bir yazar ve katiptir. Bu mektuplarda, More’un Raphael Hythloday adlı hayali bir denizciyle tanışması anlatılır. Hythloday, Portekizli bir kaşif olarak Amerigo Vespucci ile birlikte Yeni Dünya’ya yelken açmıştır. Bu seyahatlerinde, bir ada ulusu olan Ütopya’yı keşfetmiştir.
Hythloday, Avrupa’dan Ütopya’ya ve diğer bölgelere yaptığı seyahatlerden edindiği izlenimleri, Londra’da bir bahçede More ve Giles ile paylaşır. Bu konuşmalar sırasında, Avrupa’nın politik, ekonomik ve sosyal yapısını sert bir şekilde eleştirir. Özellikle özel mülkiyetin varlığı, hırsızlar için idam cezası ve adaletsiz emeğin dağılımı gibi konularda eleştirilerde bulunur. Ütopya’nın geleneklerinin ahlaki açıdan Avrupa’dan daha üstün olduğuna inanır.
Birinci Kitap: Ütopya’nın Keşfi
Birinci Kitap, Hythloday’ın More ve Giles ile yaptığı sohbetler üzerinden ilerler. Raphael Hythloday, Avrupa toplumlarının eşitsizliklerini ve ahlaki yozlaşmasını detaylandırır. Hythloday’a göre:
- Hırsızlar için idam cezası adaletsizdir. Çünkü ekonomik eşitsizlik insanları suç işlemeye zorlamaktadır.
- Özel mülkiyetin varlığı, toplumdaki zengin-yoksul uçurumunu artırmaktadır.
- Toprak reformu ve emeğin yeniden dağıtılması gereklidir.
Hythloday, Ütopya’da bu sorunların nasıl çözüldüğünü anlatmaya başlar ve Ütopyalıların daha ahlaki ve eşit bir toplum modeli geliştirdiğini vurgular. Bunun üzerine More ve Giles, Ütopya hakkında daha fazla bilgi edinmek ister.
İkinci Kitap: Ütopya’nın Ayrıntıları
İkinci Kitap, Raphael Hythloday’ın Ütopya’yı detaylı bir şekilde anlatmasıyla başlar. Bu bölümde Ütopya’nın tarihi, sosyal gelenekleri, ekonomik yapısı, politik sistemi ve dini inançları ayrıntılı olarak açıklanır.
Ütopya’nın Tarihi ve Coğrafyası
- Ütopya, 1760 yıl önce General Utopus tarafından fethedilmiş ve uygarlaştırılmıştır.
- Fetih öncesinde bir yarımada olan bölge, Utopus’un emriyle kazılan bir kanal sayesinde bir adaya dönüştürülmüştür. Bu, Ütopyalıların doğa üzerindeki hakimiyetini simgeler.
- Ütopya’nın başkenti Amaurot, adanın merkezinde bulunur ve önemli bir ticaret limanıdır. Şehir, Thames Nehri’ni andıran Anyder Nehri kıyısındadır.
Ütopya’nın Sosyal ve Politik Yapısı
- Ütopya’da eşitlik ve dayanışma temel ilkedir. Özel mülkiyet kaldırılmıştır, mal ve mülk tüm toplum tarafından ortaklaşa kullanılır.
- Her birey, belirli saatlerde çalışır ve emeğin karşılığı eşit şekilde dağıtılır.
- Yöneticiler, halkın içinden seçilir ve genellikle bilginler arasından atanır.
- Ütopya’da dil, mimari, kıyafet ve eğitim gibi konularda standartlaşma vardır. Her birey benzer şekilde giyinir ve benzer bir eğitim alır.
Kanunlar ve gelenekler, bireylerin özel kararlarını büyük ölçüde düzenler. Örneğin:
- Çocuklar, babalarının mesleğini öğrenir. Ancak başka bir mesleği tercih ederlerse, uygun bir haneye atanabilirler.
- Aileler geniş yapılıdır, ancak eşitsizlik durumunda bireyler başka evlere taşınabilir.
Ütopya’nın Ekonomik Sistemi
- Ütopya’da para kullanılmaz.
- Tüm mallar ortak ambarlarda saklanır ve ihtiyaç sahibi olan herkes, istediği malı alabilir.
- Tarım, Ütopyalıların temel ekonomik faaliyetidir ve her birey tarım işlerine katılır.
- Ticaret, genellikle ülkenin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılır, ancak bu süreçte servet biriktirme amacı güdülmez.
Ütopya’da Din ve Felsefe
- Ütopyalılar genellikle tektanrıcıdır ve dini inançları Hristiyanlık ile birçok benzerlik taşır. Ancak Ütopyalılar, bazı konularda geleneksel Hristiyanlık öğretilerinden ayrılır:
- Ötenazi Ütopya’da teşvik edilir. Ölümcül derecede hasta olan bireylerin acı çekmemesi için yaşamlarına son verilmesi makul görülür.
- Ütopyalılar, büyük kötülüklerin kökeninin kibir olduğuna inanır ve bu nedenle servet, asalet ve özel mülkiyeti ortadan kaldırmıştır.
Ütopya’da herkes çalışmak zorundadır. Kimse topluma katkıda bulunmaktan muaf değildir. Manastırlar, birahaneler veya bireysel zevkler için ayrılmış yerler bulunmaz. Herkes sosyal olarak üretken olmalıdır.
Ütopya’da Günlük Yaşam
- Günde altı saat çalışma zorunluluğu vardır. Bu, bireylerin boş zamanlarında kendilerini geliştirmelerine olanak tanır.
- Kadınlar ve erkekler eşit şartlarda çalışır.
- Herkes sade ve basit kıyafetler giyer, lüks ya da süs eşyalarına ihtiyaç duyulmaz.
- Yemekler genellikle topluluk halinde ortak yemek salonlarında yenir.
Ütopya’nın Eleştirisi
Ütopya, hem bir ideal toplum tasviri hem de dönemin Avrupa toplumlarına yönelik bir eleştiridir. Ancak bu ideal model, modern okuyucular tarafından bazı açılardan sorgulanabilir:
- Bireysel özgürlüğün eksikliği: Ütopya’da bireyler, topluma uyum sağlamak adına kişisel tercihlerini ve ifadelerini büyük ölçüde feda etmek zorundadır.
- Tekdüzelik: Herkesin aynı şekilde yaşaması ve düşünmesi, toplumda yaratıcılığın sınırlanmasına yol açabilir.
- Ütopya’nın ulaşılmazlığı: Ütopya’nın sistemleri ve değerleri, gerçek dünyada uygulanması zor idealleri temsil eder.
Sonuç
Thomas More’un Ütopya eseri, yalnızca bir hayal ürünü değil, aynı zamanda bir toplumsal eleştiri ve siyasi düşünce deneyi olarak da değerlendirilir. Kitap, okuyucuları adalet, eşitlik ve bireysel özgürlük gibi konularda düşünmeye teşvik eder. More’un Ütopyası, modern çağda bile tartışılmaya devam eden ideal toplum kavramının güçlü bir sembolüdür
