Anglosakson kimlere denir? V. ve VI. yüzyıllarda İngiltere’ye yerleşen Anglo-Sakson kabilelerinin tarihsel sürecini, kültürel etkilerini ve bıraktıkları mirası keşfedin. Jutlar, Angllar ve Saksonlar’ın İngiltere’ye katkıları hakkında derinlemesine bilgi alın.
V. ve VI. yüzyıllarda İngiltere’ye yerleşen Germen asıllı Angl, Saks ve Jut kabilelerine genel olarak «Anglo-Saksonlar» denir. Bu kabileler, İngiliz tarihinin temel taşlarını oluşturmuş ve bugünkü İngiliz milletinin çekirdeğini meydana getirmişlerdir. Bu yazıda, Anglo-Saksonların İngiltere’ye yerleşim sürecini, kültürel etkilerini, dil ve hukuk sistemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Jutlar: İlk Gelen Kabile
İlk olarak İngiltere’ye gelenler Jutlar’dır. Jut kabilesi, Danimarka’nın Jutland yarımadasından gelerek Britonların İskoçları püskürtmesine yardım ettiler. Bu başarıları sonrasında Kent, Wight Adası ve Hampshire kıyılarını ele geçirdiler. Jutlar’ın bu başarısı, Kuzey-Batı Almanya’daki komşu kabileleri de İngiltere’ye çekti.
Angl ve Saksonlar: Büyük Yerleşim
VI. yüzyıl bitmeden, Saksonlar güney İngiltere’yi ele geçirdiler. Angllar ise Orta ve Kuzey İngiltere ile İskoçya’nın güneyini aldılar. Angl, Saks ve Jut kabileleri, İngiltere’ye yerleştikten sonra Northumbria, Mercia, East Anglia, Essex, Sussex, Wessex ve Kent krallıklarını kurdular.
Egbert ve Büyük Alfred: İngiltere’nin Birleşme Süreci
Bu krallıkları ilk birleştirme teşebbüsünü 830 yılında Wessex Kralı Egbert yaptı. Kral Egbert, diğer krallıkları zorla kendine bağladı. Büyük Alfred ise 878’de Danimarka’dan gelen istilacıları durdurdu ve İngiltere’yi tam anlamıyla birleştirmek için büyük çaba sarf etti. Büyük Alfred’den sonra gelen krallar, “Bütün Britanya’nın Kralı” unvanını kullanmaya başladılar.
Dini ve Kültürel Değişimler
Anglo-Sakson dediğimiz Germen kavimleri Britanya’ya ilk yerleştikleri zaman puta tapıyorlardı. Ancak, Keltler’in tesiriyle VI. yüzyılın sonlarına doğru Hıristiyanlığı kabul ettiler. Bu dini dönüşüm, Anglo-Sakson kültürünün gelişiminde önemli bir rol oynadı. Memleket, 1066 yılında Normandiya’dan gelen Prens William the Conqueror (Fatih William) tarafından fethedildiyse de, bu yeni gelenler sayıca az olduklarından Anglo-Saksonlar’a karışıp kaynaştılar.
Anglo-Sakson Dili
Anglo-Saksonlar, İngiltere’de Germen boylarının yerleşmesinden (428-455) 1154 yılına kadar Anglo-Sakson dili denilen bir dil kullanırlardı. Bu dil, Germen dillerinin Batı kolunun aşağı bölümünden bir dildi ve çeşitli diyalektleri vardı. Anglo-Sakson dili, modern İngilizcenin temellerini atmış ve İngiliz dilinin evriminde önemli bir rol oynamıştır.
Anglo-Sakson Hukuku
İngiltere Adaları’nın Normanlar tarafından istilasından önce, buralarda yürürlükte olan Germen kavimlerinin kurdukları hukuka Anglo-Sakson Hukuku denir. V-VIII. yüzyıllar içinde kralların koyduğu kanunlar ve bunların uygulanması sonucunda kurulmuştur ve İngilizce olarak kaleme alınmıştır. Cezalar içinde ölüm cezası bulunmakla beraber, para cezaları da geniş yer kaplardı. Anglo-Sakson hukuku, modern İngiliz hukuk sisteminin temelini oluşturmuş ve pek çok ilkeye ev sahipliği yapmıştır.
Anglo-Sakson Krallıkları ve Egemenlik Mücadelesi
Anglo-Sakson dönemi, İngiltere’de farklı krallıkların kurulması ve bu krallıklar arasında yaşanan egemenlik mücadeleleri ile karakterize edilir. Northumbria, Mercia, East Anglia, Essex, Sussex, Wessex ve Kent gibi krallıklar, farklı dönemlerde İngiltere’nin büyük bir bölümünü kontrol etmişlerdir. Bu krallıklar arasında yaşanan savaşlar ve ittifaklar, İngiltere’nin siyasi haritasını sürekli olarak değiştirmiştir.
Anglo-Sakson Toplum Yapısı ve Ekonomi
Anglo-Sakson toplum yapısı, kabileler ve aileler üzerine kuruluydu. Her birey, bir ailenin ve geniş bir kabile topluluğunun parçasıydı. Toplumun en üstünde krallar ve soylular yer alırken, köylüler ve köleler toplumun alt tabakalarını oluşturuyordu. Ekonomi, büyük ölçüde tarıma dayalıydı ve köyler, tarım faaliyetlerinin merkezindeydi.
Din ve Tapınma: Hıristiyanlığın Yükselişi
Anglo-Saksonlar, başlangıçta putperesttiler ve çeşitli tanrılara tapıyorlardı. Ancak, VI. yüzyılın sonlarına doğru Hıristiyanlığı kabul ettiler. Bu dini dönüşüm, Anglo-Sakson kültüründe derin değişikliklere yol açtı. Manastırlar, eğitim ve yazı merkezi haline geldi ve rahipler, Hıristiyanlık inancını yaymak için büyük çaba sarf ettiler.
Sanat ve Mimari
Anglo-Sakson sanatı, metal işçiliği, oymacılık ve dokumacılık gibi alanlarda büyük bir gelişim göstermiştir. Özellikle Hıristiyanlığın kabulünden sonra, dini yapılar ve manastırlar inşa edilmiştir. Bu dönemin en önemli mimari yapılarından biri, Sutton Hoo mezar gemisidir. Bu mezar, bir Anglo-Sakson kralının mezarı olup, dönemin sanat ve kültür anlayışını yansıtan pek çok değerli eşya ile doludur.
Eğitim ve Yazı
Anglo-Saksonlar, eğitim ve yazıya büyük önem vermişlerdir. Manastırlar, eğitim merkezleri olarak hizmet vermiş ve rahipler, gençleri eğitmek için büyük çaba sarf etmişlerdir. Bu dönemde, Latince ve Anglo-Sakson dili yazılı eserler üretilmiştir. Anglo-Sakson Kroniği, bu dönemin en önemli yazılı eserlerinden biridir ve İngiltere tarihine dair değerli bilgiler sunar.
Norman Fethi ve Anglo-Saksonların Mirası
1066 yılında Normandiya’dan gelen Prens William the Conqueror (Fatih William), İngiltere’yi fethetti. Normanlar, Anglo-Sakson krallıklarını ele geçirip kendi egemenliklerini kurdular. Ancak, Normanlar sayıca az olduklarından, Anglo-Saksonlar’a karışıp kaynaştılar. Bu durum, Anglo-Sakson kültürünün ve dilinin Norman kültürü ile harmanlanmasına yol açtı. Bugün İngiltere’de gördüğümüz kültürel ve dilsel çeşitlilik, bu tarihsel süreçlerin bir sonucudur.
Sonuç
Anglo-Saksonlar, İngiltere tarihinin temel taşlarını oluşturan ve bugünkü İngiliz milletinin çekirdeğini meydana getiren önemli bir topluluktur. Jutlar, Angllar ve Saksonlar’ın İngiltere’ye yerleşimi, bu toprakların siyasi, kültürel ve dini yapısını derinden etkilemiştir. Anglo-Sakson dönemi, İngiltere’nin tarihsel evriminde önemli bir rol oynamış ve modern İngiliz kültürünün temellerini atmıştır. Anglo-Saksonların bıraktığı miras, bugün hala İngiltere’nin dilinde, hukuk sisteminde ve kültürel yapısında hissedilmektedir.
