Roald Dahl’ın Charlie’nin Çikolata Fabrikası isimli kitabının konusu, kitabın özeti ve kitaptaki karakterlerin analizi.
Kitap: Charlie’nin Çikolata Fabrikası
Yazar: Roald Dahl
Kitabın Konusu:
“Charlie’nin Çikolata Fabrikası”, ahlaki temaları masalsı bir anlatımla sunan, eğlenceli ve fantastik bir çocuk romanıdır. Kitap, insanın karakter kusurlarını ele alan modern masal karakterleriyle doludur ve klasik masallardaki gibi iyilik, doğruluk ve nezaketin sonunda ödüllendirilmesi temasıyla örülmüştür. Hikaye, Charlie adında, yoksul ama iyi kalpli bir çocuğun gözünden anlatılır ve onun yanında hırslı, doyumsuz, bencil ve şımarık karakterlerde dört çocuk daha bulunur: Veruca Salt, August Gloop, Violet Beauregarde ve Mike Teavee.
Veruca Salt, ebeveynlerinin her isteğini yerine getirdiği, şımarık bir kızdır; August Gloop çok fazla yemek yiyen ve obez bir çocuktur; Violet Beauregarde sürekli sakız çiğneyen, kendini beğenmiş bir karakterdir; Mike Teavee ise zamanının çoğunu televizyon karşısında geçiren tembel bir çocuktur. Tüm bu kusurları temsil eden çocukların yanı sıra, iyi kalpli ve yoksul Charlie yer alır. Kitabın merkezindeki ana fikir, iyilik ve dürüstlüğün her zaman kazandığıdır. Roman boyunca, yeme alışkanlıkları ve sağlıksız yaşam tarzları ile modern toplumun çeşitli sorunları, masalsı bir dille eleştirilir ve sonunda gelen mutlu son ile mesaj netleşir.
Kitabın Özeti:
Charlie Bucket, kasabanın kenarındaki bir kulübede büyük ailesiyle birlikte yaşar. Bu yoksul ailede tek bir yatak vardır ve bu yatakta iki büyükanne ve iki büyükbaba birlikte yatarlar. Charlie’nin babası, düşük ücretli bir işte çalışarak bu kalabalık aileye bakmaya çalışır, ancak çok geçmeden işini kaybeder ve kar küreme işinde düşük bir maaşla çalışmak zorunda kalır. Evdeki zorlu yaşam koşullarına rağmen Charlie, ailesi tarafından çok sevilir ve doğum günlerinde ona her zaman bir çikolata alırlar. Charlie çikolatayı çok sever; yaşadığı bölgedeki ünlü çikolata fabrikasının yakınından geçerken çikolatanın kokusunu içine çekmek için yavaş yavaş yürür.
Bu büyük çikolata fabrikasının sahibi Willy Wonka’dır. Fabrikayı 10 yıl önce rakip bir firmanın tariflerini çalması üzerine kapatmış, ancak bir süre sonra yeniden açmıştır. Ancak kimse fabrikada çalışanları veya Willy Wonka’yı görmemiştir. Fabrika büyük bir gizem içinde üretime devam etmektedir.
Bir gün gazetelerde Willy Wonka’nın fabrikasından beş çikolatanın içine altın bilet koyduğu ve biletleri bulan çocukların ömür boyu çikolata kazanacakları haber yapılır. Bu beş çocuk, aynı zamanda Willy Wonka’nın fabrikasını gezme şansına sahip olacaktır. Charlie, her ne kadar bu altın biletlerden birine sahip olmayı istese de ailesinin maddi durumu buna engeldir.
Kış gelir ve Bucket ailesi zor durumda kalır; açlıkla mücadele ederken Charlie iyice zayıflar. Doğum günü için bir çikolata alır ve altın bileti bulmayı ümit eder. Kısa süre sonra dört altın bilet sahibi açıklanır: August Gloop, Veruca Salt, Violet Beauregarde ve Mike Teavee. Charlie’nin büyükbabası Joe, ona bir çikolata daha alır ama içinde bilet yoktur. Charlie, bir gün yolda 50 peni bulur ve hemen çikolata alır. Bu sefer şansı yaver gider ve altın bileti bulur.
Fabrika Turu:
1 Şubat’ta, Charlie bir aile üyesi ile birlikte fabrikaya davet edilir. Büyükbaba Joe, onunla birlikte gitmeyi kabul eder ve bu maceraya atılmak için heyecanlanır. Nihayet fabrikaya vardıklarında Willy Wonka onları karşılar ve fabrikayı gezdirmeye başlar. Fabrikada çikolata nehri, çikolata şelalesi ve tatlılardan yapılmış harikalar diyarı gibi olağanüstü manzaralarla karşılaşırlar. Çikolata işçileri olarak Oompa Loompa isimli cücelerle tanışırlar.
Çikolata Nehri’ne geldiklerinde, açgözlü August Gloop, Wonka’nın uyarılarına rağmen eline geçen her şeyi yemeye başlar ve çikolata nehrine düşer. Şelaleye kapılınca nehirde kaybolur ve turdan ayrılmak zorunda kalır.
Sırada sakız çiğneme bağımlısı Violet Beauregarde vardır. Willy Wonka’nın yeni bir sakız icadını görür ve onu çiğnemek için dayanamaz. Ancak bu sakız henüz satışa hazır değildir ve Violet, uyarıları dinlemeyerek sakızı çiğnemeye başlar. Sonuç olarak mor bir balona dönüşür ve o da turdan ayrılır.
Daha sonra, sincapların ceviz ayıkladığı odaya geldiklerinde, Veruca Salt bir sincap ister. Ancak Willy Wonka sincapların satılık olmadığını söyler. Bunun üzerine Veruca sincapları almak için büyük bir cam kapıdan geçer ve sincaplar onu çöp borusuna atar. Veruca da turdan ayrılmak zorunda kalır.
Son olarak, Mike Teavee adındaki çocuk, televizyon odasında Willy Wonka’nın en yeni icadı olan Çikolatalı TV’yi görür. Bu televizyon, insanları ve nesneleri küçülterek ekrana göndermeye yarar. Mike, bu icadı denemek ister ancak Willy Wonka, güvenli olmadığını söyler. Mike dinlemez ve televizyonun içine girer. Bir anda minik bir insana dönüşür ve o da turdan ayrılır.
Turda sadece Charlie ve Büyükbaba Joe kalır. Willy Wonka, Charlie’nin dürüstlüğünden ve nezaketinden etkilenmiştir ve tüm bu düzenlemeyi, fabrikasını miras bırakacak doğru kişiyi bulmak amacıyla yaptığını açıklar. Charlie’yi veliaht olarak seçer ve tüm aileyi fabrikaya taşınmaya davet eder. Böylece Charlie ve ailesi artık fakirlik ve açlık çekmeyecek, fabrikada mutlu bir hayat sürecektir.
Karakterler ve Analiz:
- Charlie Bucket: Nazik, düşünceli ve çok sevgi dolu bir çocuktur. Fakir olmasına rağmen ailesini çok sever, onlara her zaman saygılı davranır. İyi kalbi ve dürüstlüğü sayesinde Willy Wonka’nın mirasçısı olur.
- Büyükbaba Joe: 96 yaşında, sevimli ve enerjik bir karakterdir. Charlie’ye rehberlik eder ve fabrikada ona eşlik eder. Hayata karşı heyecanını kaybetmemiştir.
- August Gloop: Sürekli yemek yeme alışkanlığı olan obez bir çocuktur. Açgözlülüğü yüzünden çikolata nehrine düşer ve turdan ayrılır.
- Veruca Salt: Şımarık ve kibirli bir kızdır. Her isteği ailesi tarafından yerine getirilir ve bencil tavırları nedeniyle sincaplar tarafından çöp borusuna atılır.
- Violet Beauregarde: Sürekli sakız çiğneyen, kendini beğenmiş bir çocuktur. Yeni sakız icadını denemek ister ve uyarıları dinlemeyerek mor bir balona dönüşür.
- Mike Teavee: Hayatını televizyon izlemeye adayan bir çocuktur. Sonunda televizyondaki küçük bir karakter boyutuna indirgenir.
- Willy Wonka: Çikolata fabrikasının sahibi ve harika icatların yaratıcısıdır. Eğlenceli, esprili ve yaratıcı bir kişiliğe sahiptir.
Bu masalsı hikaye, Charlie’nin kazanması ve diğer çocukların açgözlülük ve bencillikleri yüzünden kaybetmesiyle son bulur. Charlie’nin Çikolata Fabrikası, hayal gücünü ateşleyen, çocuklara sevgi, dürüstlük ve iyilik aşılayan büyüleyici bir öyküdür
