II. Balkan Savaşı neden başladı ve hangi devletler savaşa katıldı? Osmanlı Devleti hangi toprakları geri aldı? Edirne ve Kırklareli nasıl kurtarıldı? Bükreş, İstanbul ve Atina Antlaşmaları ile Balkan sınırları nasıl şekillendi? Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’na girişinde bu savaşın etkisi ne oldu? Tüm detaylarıyla II. Balkan Savaşı’nın gelişimi ve sonuçları!
II. Balkan Savaşı’nın Nedenleri
II. Balkan Savaşı (1913), I. Balkan Savaşı (1912-1913) sırasında Osmanlı Devleti’ne karşı ittifak kuran Balkan devletlerinin, savaş sonrası toprak paylaşımı konusunda anlaşmazlığa düşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. I. Balkan Savaşı’nda Osmanlı Devleti büyük toprak kayıplarına uğramış ve Edirne dahil olmak üzere Batı Trakya ve Makedonya bölgesini kaybetmişti. Ancak savaş sonrası yapılan düzenlemelerden Bulgaristan’ın aşırı kazançlı çıkması, diğer Balkan devletlerini rahatsız etti.
Özellikle Sırbistan ve Yunanistan, Bulgaristan’ın Makedonya topraklarının büyük bir kısmını kontrol altına almasını kabul etmek istemedi. Bu durum, Bulgaristan’ın tek başına diğer Balkan devletlerine karşı savaş açmasına neden oldu. Böylece, Balkan ittifakı parçalandı ve yeni bir savaş başladı.
Balkan Savaşları Esnasında Çekilmiş Bir Fotoğraf
II. Balkan Savaşı’nın Gelişimi
Bulgaristan, 29 Haziran 1913’te Sırbistan ve Yunanistan’a savaş açtı. Ancak, beklenmedik bir şekilde Romanya ve Osmanlı Devleti de Bulgaristan’a karşı savaş ilan etti.
- Sırbistan ve Yunanistan, Bulgar saldırısını püskürterek Makedonya’da ilerledi.
- Romanya, kuzeyden saldırarak Bulgaristan’ın başkenti Sofya’ya doğru ilerledi.
- Osmanlı Devleti, I. Balkan Savaşı’nda kaybettiği Edirne ve Kırklareli’yi geri almak için harekete geçti.
Sonuç olarak, Bulgaristan tüm cephelerde büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı ve savaş sadece bir ay içinde Bulgaristan’ın aleyhine sona erdi.
II. Balkan Savaşı Sonunda İmzalanan Antlaşmalar
II. Balkan Savaşı’nın ardından, savaşın tarafları dört büyük antlaşma imzalayarak sınırları yeniden belirledi.
1 Bükreş Antlaşması (10 Ağustos 1913)
Bu antlaşma, Balkan devletleri arasında imzalandı ve Bulgaristan’ın büyük toprak kayıplarını resmileştirdi.
- Bulgaristan, I. Balkan Savaşı’nda kazandığı toprakların büyük bir kısmını kaybetti.
- Sırbistan, Makedonya’nın büyük bölümünü ele geçirdi.
- Yunanistan, Selanik ve Girit’i aldı.
- Romanya, Güney Dobruca bölgesini kazandı.
- Osmanlı Devleti bu antlaşmaya katılmadı, ancak Balkanlar’daki yeni sınırlar belirlenmiş oldu.
Bu antlaşma Balkanlarda kalıcı bir barış sağlayamadı ve Bulgaristan, kaybettiklerini geri almak için ilerleyen yıllarda yeni savaşlara girdi.
2 İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913)
Bu antlaşma Osmanlı Devleti ile Bulgaristan arasında imzalandı.
- Meriç Nehri, Osmanlı ile Bulgaristan arasındaki sınır olarak kabul edildi.
- Edirne, Kırklareli, Dimetoka ve Kırkağaç Osmanlı Devleti’nde kaldı.
- Bulgaristan’daki Türklerin hakları güvence altına alındı ve isteyenler dört yıl içinde Türkiye’ye göç edebilecekti.
- Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısı devam etti.
Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Balkanlar’daki sınırlarını bir kez daha şekillendirmiş oldu.
3 Atina Antlaşması (14 Kasım 1913)
Bu antlaşma, Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında imzalandı.
- Yunanistan’daki Türklerin hakları güvence altına alındı.
- Yanya, Girit ve Selanik Yunanistan’a bırakıldı.
- Ege Adaları’nın durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı.
Özellikle Ege Adaları’nın geleceği açısından önemli olan bu antlaşma, Osmanlı’nın denizlerdeki hâkimiyetinin giderek azalmasına neden oldu.
4 İstanbul Antlaşması (13 Mart 1914)
Bu antlaşma, Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında imzalandı.
- Osmanlı’nın Sırbistan ile sınırı olmadığı için bu antlaşma sadece Sırbistan’daki Türklerin haklarını güvence altına aldı.
Bu antlaşma, Osmanlı’nın Balkanlar’daki azınlık politikalarının bir parçası olarak önem taşıdı.
Balkan Savaşı öncesi ve sonrası
4. II. Balkan Savaşı’nın Sonuçları
II. Balkan Savaşı’nın en önemli sonuçları şunlardır:
- Balkanlar’daki Türk azınlıkların hakları imzalanan antlaşmalarla garanti altına alındı.
- Osmanlı Devleti, Edirne ve Kırklareli’yi Bulgaristan’dan geri aldı.
- Bulgaristan büyük toprak kayıpları yaşayarak zayıfladı ve I. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yanında yer aldı.
- İttihat ve Terakki yönetimi, Osmanlı ordusunu modernize etmeye çalıştı, ancak I. Dünya Savaşı nedeniyle bu planlar tam anlamıyla gerçekleşemedi.
- Mustafa Kemal Atatürk, Edirne’nin kurtuluşunda önemli bir rol oynadı.
- Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı Devleti, Almanya ile daha da yakınlaşarak I. Dünya Savaşı’na girmeye zemin hazırladı.
- Balkanlar’da Osmanlı’nın yerini Avusturya aldı ve bölgedeki gerilim, I. Dünya Savaşı’nın çıkış sebeplerinden biri oldu.
5. Osmanlı ve II. Balkan Savaşı’nın Dünya Tarihine Etkileri
II. Balkan Savaşı, Osmanlı Devleti için büyük bir travma yaratmış, ancak aynı zamanda Edirne gibi önemli şehirlerin geri alınmasıyla moral kazandırmıştır.
- Balkanlar’daki güç dengeleri değişmiş, Osmanlı yerine Avusturya-Macaristan ve Rusya bölgedeki en büyük rakipler haline gelmiştir.
- Osmanlı ordusunun Almanya ile yakın ilişkisi, ilerleyen yıllarda Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’na girmesine neden olmuştur.
- Bulgaristan, intikam almak için I. Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yanında yer alarak savaşa katılmıştır.
Sonuç
II. Balkan Savaşı, Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki son büyük savaşı olmuş ve bölgedeki son önemli toprak düzenlemelerini içeren antlaşmalara neden olmuştur. Osmanlı Devleti’nin Almanya’ya yakınlaşması, I. Dünya Savaşı’na katılımını hızlandırmıştır. Balkan devletleri arasındaki çekişmeler, ilerleyen yıllarda Avrupa’daki savaşların temelini oluşturmuştur.
Bu savaşın sonuçları, hem Osmanlı’nın son yıllarını hem de I. Dünya Savaşı’nın gelişimini doğrudan etkilemiştir.
