İçinde kuş kelimesi geçen, kuş hakkında atasözleri, deyimler nelerdir? Bu atasözleri deyimlerin ve açıklamaları. Kuş ile ilgili atasözleri, deyimler, anlamları.
Kuş ile İlgili Atasözleri ve Anlamları
Atasözleri, halkın yüzyıllar boyunca gözlemlerinden, tecrübelerinden ve yaşanmışlıklarından derlenmiş kısa ve özlü ifadelerden oluşur. Kuşlar, doğanın en hareketli ve dikkat çekici canlılarından biri olduğu için atasözlerinde de sıkça yer bulmuştur. İşte kuşlarla ilgili atasözleri, açıklamaları ve anlamları:
1. Alıcı kuşun ömrü az olur
Başkalarına saldırmayı alışkanlık haline getiren kimse, birçok düşman edinir ve bu düşmanlar onun sonunu getirir. Bu atasözü, başkalarına zarar vermenin uzun vadede zararlı olduğunu ifade eder.
2. Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir
Tanrı, her yaratığı kendi yeteneklerine uygun bir yaşama düzeniyle donatır. Yani zayıf ya da sınırlı yeteneklere sahip kişiler bile kendi şartlarına uygun bir şekilde yaşamlarını sürdürebilir.
3. At binenin, kılıç kuşananın
Her araç ve imkan, onu kullanmasını bilen kimseler için faydalıdır. Bu atasözü, kişinin sahip olduğu yeteneklerle yapabileceği şeyleri vurgular.
4. Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
Kuşlar avlanmaktan kurtulamaz, tıpkı insanların da hayatta farklı sorunlarla karşılaşmaktan kurtulamayacağı gibi.
5. Çay kuşu, çay taşı ile vurulur
Her iş, o işe uygun araç ve yöntemlerle yapılmalıdır. Bu atasözü, doğru araçların önemini vurgular.
6. Garip kuşun yuvasını Allah yapar
Kimsesiz, çaresiz insanlara Tanrı yardım eder. Bu söz, ilahi adaletin her durumda devrede olduğunu hatırlatır.
7. Görgülü kuşlar gördüğünü işler, görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?
İyi eğitim alan insanlar, gördükleri ve öğrendikleri doğrultusunda hareket ederler. Eğitimsiz kişiler ise herhangi bir beceri geliştiremez.
8. Gözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz
Çıkar peşinde koşan insanlar, sık sık tehlikeye düşer. Bu atasözü, hırslı kişilerin başına gelebilecek olumsuzlukları anlatır.
9. Her kuşun eti yenmez
Herkes, her şeyi yapamaz ya da her kişi karşısındakine istediği gibi davranamaz. Zorbalığa karşı koyabilecek insanlar da vardır.
10. Kanatsız kuş uçmaz
Yeterli donanıma sahip olmayan bir kişi, hedeflerine ulaşamaz. Bu atasözü, başarı için gereken hazırlık ve çabayı vurgular.
11. Kış kışlığını, kuş kuşluğunu gösterir
Her varlık ya da olay, kendi özelliğini belli eder. Örneğin, kış aylarında soğuk, kuşlarda ise göç gibi durumlar beklenir.
12. Kuş kanadına kira istemez
Bir kişi, kendi çabasıyla yaptığı işler için başkasından bir karşılık beklemez. Bu atasözü, özverili çalışmayı ifade eder.
13. Kuş uçmaz, kervan geçmez
İnsanların uğramadığı, ıssız ve sapa yerleri tanımlamak için kullanılır.
14. Kuş vardır eti yenir, kuş vardır et yedirilir
Bazı kişiler, başkaları için sürekli iş yapar, bazıları ise hizmet görmekten başka bir şey yapmaz. İnsanların farklı niteliklerini vurgular.
15. Kuşa süt nasip olsa anasından olurdu
Bir kişinin doğal olarak sahip olmadığı bir şeyi elde etmesi mümkün değildir. Bu atasözü, kişinin yeteneklerini ve sınırlamalarını kabul etmesi gerektiğini anlatır.
16. Kuşu kuşla avlarlar
Elde edilmek istenen bir kişi ya da nesne, ancak benzeri bir şey aracılığıyla elde edilebilir.
17. Leyleği kuştan mı sayarsın, yazın gelir, kışın gider
Sürekli bir yerde durmayan, maymun iştahlı ve kararsız insanlar için kullanılır.
18. Tek kanatla kuş uçmaz
Bir hedefe ulaşmak için her zaman birden fazla gerekli şartın yerine getirilmesi gerekir.
19. Yaralı kuşa kurşun sıkılmaz
Zor durumdaki birine daha fazla zarar vermek ahlaki değildir.
20. Yavru kuş, yuvada gördüğünü yapar
Aile içinde alınan eğitim, bir bireyin davranışlarının temelini oluşturur.
Kuş ile İlgili Deyimler ve Anlamları
Deyimler, atasözlerinden farklı olarak genellikle daha kısa ve mecazi anlamda kullanılan ifadelerdir. İşte kuşlarla ilgili deyimler:
1. Ağzıyla kuş tutsa…
Ne kadar çaba harcarsa harcasın, yaptığı şeyin takdir edilmeyeceği anlamında kullanılır. Örneğin: “Ağzıyla kuş tutsa, yine de memnun edemez.”
2. Başına devlet (talih) kuşu konmak
Hiç beklenmeyen büyük bir şansa erişmek ya da önemli bir fırsat yakalamak.
3. Bir taşla iki kuş vurmak
Tek bir hareketle birden fazla yarar sağlamak. Örneğin: “Bir taşla iki kuş vurdum; hem alışveriş yaptım, hem de arkadaşlarımla buluştum.”
4. Deve kuşu gibi başını kuma sokmak
Gerçeklerden kaçmaya çalışmak ya da tehlikeyi görmezden gelmek.
5. Kargadan başka kuş tanımamak
Başkalarının görüşlerine kapalı olmak, sadece kendi bildiğine inanmak.
6. Kukumav kuşu gibi
Yalnızlık ve kimsesizlik içinde olan kişi için kullanılır.
7. Kuş gibi yemek
Çok az yemek yemek.
8. Kuş uçurmamak
Bir yerin çok sıkı korunduğunu, kimsenin kaçmasına izin verilmediğini ifade eder.
9. Uçan kuşa borcu olmak
Her yere borçlu olan ve maddi sıkıntılar içinde olan kişiler için söylenir.
10. Üstüne kuş kondurmak
Yaptığı bir işi daha da mükemmel hale getirmek ya da çok dikkat çekici bir hale sokmak.
Sonuç
Kuşlar, Türk atasözlerinde ve deyimlerinde sıkça kullanılan metaforlar arasında yer alır. Kuşların özgürlüğü, çevikliği, azmi ve doğal döngülerdeki rolleri, bu deyim ve atasözlerine esin kaynağı olmuştur. Atasözleri, genelde toplumsal dersler verirken, deyimler ise günlük hayatta duygu ve düşünceleri daha çarpıcı bir şekilde ifade etmek için kullanılır. Bu zengin ifadeler, kültürümüzün derinliğini ve insanlar ile doğa arasındaki ilişkiyi gözler önüne serer
