Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri” emri hangi savaşta ne zaman ve hangi şartlar altında söylenmiştir? Atatürk’ün bu emrinin tarihi ve stratejik önemi nedir?
Kaynak: pixabay.com
Mustafa Kemal Atatürk, “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” emrini, 1 Eylül 1922’de Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin zaferle sonuçlanmasının ardından vermiştir.
1922 yılının Ağustos ayında, Büyük Taarruz hazırlıkları büyük bir hız kazanmıştı. Atatürk, komutanlarla gizlice görüşmeler yaparak stratejiler geliştiriyordu. Haziran ayında taarruz kararı zaten alınmıştı. 6 Ağustos 1922’de Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa, gizli bir emirle tüm birlikleri taarruza hazırlama talimatı verdi. Atatürk, taarruzun ani ve kesin bir baskın olması için her türlü detayı dikkatle göz önünde bulunduruyordu.
26 Ağustos 1922 Cumartesi sabahı saat 5.30’da, taarruz Afyonkarahisar yakınlarındaki tepelerden başladı. Bu savaş, tarihimize Başkomutanlık Meydan Savaşı olarak geçti ve 30 Ağustos 1922’de düşmanın büyük yenilgisiyle sona erdi. Mustafa Kemal, düşmanın takibini bırakmamak için kararlıydı ve bu nedenle 1 Eylül’de ünlü emrini verdi: “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!”
Savaşın Gidişatı
26 Ağustos sabahında Türk taarruzu, Afyonkarahisar’ın güneyindeki yamaçlara doğru başladı. Mustafa Kemal, Fevzi Paşa, İsmet İnönü ve Nureddin Paşa, komşu tepe olan Kocatepe’den Türk kuvvetlerini izliyorlardı. Türk topçuları Yunan savunma hatlarını kırarken, piyadeler düşman karşısında ağır ilerledi. Ertesi gün, 4. Türk Kolordusu’nun Erkmentepe zirvelerine çıkışıyla önemli bir başarı sağlandı. Yunan 1. Tümeni komutanı General Frangou, birliklerini toparlayarak geri çekildi.
Dumlupınar’a çekilen Yunan komutanları Trikupis ve Dighenis, birlikleri dağılmaya başlayınca İzmir’e doğru kaçmak zorunda kaldılar. 30 Ağustos’ta Dumlupınar kuşatması kapandı; Fevzi Paşa ve Mustafa Kemal Paşa, düşmanın kaçış yollarını kapatarak kolları yönetti. Bu sırada, Murat Dağı’ndan Banaz Vadisi’ne doğru kuzeye kaçmaya çalışan Trikupis ve Dighenis, 2-3 Eylül gecesi kuşatıldı ve esir düştü.
Türk ordusu, 400 kilometrelik bir takip sonucu Yunan birliklerini İzmir’e kadar kovaladı. Son Yunan birlikleri 16 Eylül 1922’de Anadolu’yu terk etti. Zaferin ardından, 11 Ekim 1922’de Türkiye, İtalya, Fransa ve İngiltere arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı ve Yunanistan 14 Ekim’de ateşkes şartlarını kabul etmek zorunda kaldı.
Bu büyük zafer, Türkiye Cumhuriyeti’nde her yıl 30 Ağustos Zafer Bayramı olarak kutlanır. Türk halkı, vatanı uğruna canını feda eden kahramanların anısına bu özel günde Türk bayraklarını dalgalandırır ve tüm şehitlerimizi onurlandırır.
