William Shakespeare’in Yanlışlıklar Komedyası isimli kitabının, oyununun özeti, konusu, karakterleri, Yanlışlıklar Komedyası hakkında bilgi.
Yanlışlıklar Komedyası: Shakespeare’in Komik Yanılgılar Üzerine Şaheseri
William Shakespeare’in erken dönem eserlerinden biri olan “Yanlışlıklar Komedyası” (The Comedy of Errors), birbirini tanımayan ikiz kardeşlerin ve onların hizmetçilerinin aynı kasabada bulunmasıyla ortaya çıkan bir dizi karışıklık ve yanlış anlamayı konu alır. Oyun, Plautus’un Menaechmi adlı eserine dayanır ve Shakespeare’in olay örgüsündeki ustalığını, komedi yaratma yeteneğini ve karmaşık hikayeleri yönetme becerisini sergiler.
1. Oyun Hakkında Genel Bilgi
“Yanlışlıklar Komedyası,” Shakespeare’in en eski oyunlarından biridir ve 1589-1594 yılları arasında yazıldığı tahmin edilmektedir. Komedi, Shakespeare’in diğer eserlerine göre oldukça kısa, ancak son derece yoğun ve eğlenceli bir yapıya sahiptir. İlk olarak 1623’te, Shakespeare’in eserlerinin toplandığı First Folio baskısında yayımlanmıştır. Oyun, komedi türünün bir başyapıtı olarak kabul edilir ve gerek karakterlerinin abartılı mizahı gerekse karmaşık olay örgüsüyle öne çıkar.
2. Oyun Öyküsü: Trajik Bir Başlangıç
Oyun, yaşlı bir tüccar olan Egeon’un, düşman şehir Efes’te yakalanmasıyla başlar. Syracuse’dan olan Egeon, Efes ile Syracuse arasındaki düşmanlık nedeniyle ölüme mahkûm edilmiştir. Efes Dükü Solinus, Egeon’un hikâyesini dinledikten sonra, cezasını ödemesi için ona bir gün süre verir.
Egeon, Dük’e trajik hikâyesini anlatır: Yıllar önce, Egeon ve eşi Emilia, ikiz oğulları Antipholus’u ve onların köleleri olan ikiz çocukları Dromio’yu büyütmekteydi. Ancak bir gemi kazası, aileyi birbirinden ayırdı. Egeon, bir oğluyla hayatta kalırken, diğer oğlu ve köle, annesiyle birlikte kayboldu. Yıllar sonra, oğlu Antipholus, kayıp kardeşini aramak için yola çıktı; ancak geri dönmeyince, Egeon hem oğlunu hem de kayıp ailesini bulmak için Efes’e geldi.
3. İkizlerin Karışıklığı: Efes’teki Karşılaşma
Aynı gün, Syracuse’lu Antipholus ve kölesi Syracuse’lu Dromio, Efes’e gelir. Antipholus, Dromio’ya 1.000 marklık bir kese bırakmasını söyler, ancak Efes’li Dromio yanlışlıkla gelir ve Antipholus’u karısının akşam yemeği için onu beklediğine dair bilgilendirir. Antipholus, Dromio’nun Syracuse’dan hizmetçisi olduğunu varsayarak onu azarlar ve döver. Bu karışıklık, Efes’teki olayların başlamasına neden olur.
Bu sırada, Efes’li Antipholus’un karısı Adriana, kocasının onu reddettiği ve sadakatsiz olduğu sonucuna varır. Adriana, kız kardeşi Luciana ile birlikte, Syracuse’lu Antipholus’u evine çağırır ve onu kocası sanarak bağışlar. Kafası karışmış ve korkmuş olan Syracuse’lu Antipholus ve Dromio, Adriana’nın evine gitmeye karar verirler.
4. Karışıklığın Derinleşmesi
Efesli Antipholus, eve döndüğünde, karısı Adriana ve Syracuse’lu Antipholus’u içeride bulamaz. Öfkelenen Antipholus, inat olsun diye bir fahişeyle yemeğe gider. Bu sırada, Syracuse’lu Antipholus, Luciana’ya olan ilgisini dile getirir. Luciana, bu durum karşısında şok olur ve durumu ahlaksız bulur.
Bu arada, Syracuse’lu Dromio, mutfak hizmetçisi Nell ile evli olduğunu öğrenir ve dehşete düşer. Büyücülükten şüphelenmeye başlayan Syracuse’lu Antipholus ve Dromio, Efes’ten ilk gemiyle kaçmaya karar verir. Ancak kuyumcu Angelo, Syracuse’lu Antipholus’a bir altın zincir getirir ve Efes’li Antipholus sandığı için ona borç çıkarır. Bu yanlış anlamalar zinciri, olayları daha da karmaşık hale getirir.
5. Zirve: Çılgınlık ve Suçlamalar
Efesli Antipholus, altın zinciri almadığını iddia ettiği için tutuklanır. Bu sırada, Syracuse’lu Dromio yanlışlıkla parayı Syracuse’lu Antipholus’a getirir ve daha fazla kafa karışıklığına neden olur. Efesli Antipholus, Dromio’dan karısından kefalet parasını almasını ister, ancak Syracuse’lu Dromio parayı yanlış kişiye teslim eder. Adriana, kocasının deli olduğunu düşünür ve bir doktor getirir. Ancak Syracuse’lu Antipholus ve Dromio’nun kılıçlarla ortaya çıkması, Efes’li Antipholus ve Dromio’nun kaçtığını düşündürür.
6. Çözüm: Tüm Sırlar Açığa Çıkıyor
Sonunda, Syracuse’lu Antipholus ve Dromio bir manastıra sığınır. Efes Dükü, Egeon’u idam etmek üzereyken, Efes’li Antipholus olay yerine gelir ve Syracuse’lu Antipholus’la karşılaşır. Tüm yanlış anlamalar ve karışıklıklar çözülür. Başrahibe, aslında Egeon’un karısı Emilia olduğunu açıklar ve aile yeniden bir araya gelir. Egeon’un cezası affedilir ve tüm karakterler manastırda bir kutlama yemeği için toplanır.
7. Temalar ve Mesajlar
“Yanlışlıklar Komedyası,” yalnızca bir komedi değil, aynı zamanda evrensel temaları işleyen bir eserdir. Başlıca temalar şunlardır:
- Kimlik ve Yanılsama: İkizler arasındaki yanlış anlamalar, bireylerin kimliklerini ve algılarının nasıl yanılsamalarla şekillendiğini sorgular.
- Aile ve Bağlılık: Egeon’un ailesini bulmak için yaptığı fedakârlık ve nihayetinde ailenin yeniden bir araya gelmesi, ailenin önemini vurgular.
- Kaos ve Düzen: Kaotik olaylar, sonunda düzen ve huzurla son bulur, bu da Shakespeare’in eserlerinde sıkça görülen bir yapıdır.
- Karmaşık İnsan İlişkileri: Adriana ve Luciana’nın Antipholus’a tepkileri, insan ilişkilerindeki karmaşıklığı ve duygu yelpazesini sergiler.
8. Shakespeare’in Komedi Yaratımındaki Ustalığı
“Yanlışlıklar Komedyası,” Shakespeare’in mizah ve olay örgüsü yaratımındaki ustalığını gözler önüne serer. Oyun, fiziksel komedi, sözlü mizah ve durum komedisini ustalıkla harmanlar. Shakespeare, karakterler arasındaki yanlış anlamaları zekice bir şekilde kurgulayarak izleyicilere hem kahkaha hem de derin düşünme fırsatı sunar.
9. Oyun Hakkında Değerlendirme
“Yanlışlıklar Komedyası,” Shakespeare’in en hafif ve en eğlenceli eserlerinden biri olmasına rağmen, derin temaları ve mesajları barındırır. İnsan doğasındaki karmaşıklıkları, toplumsal rolleri ve aile bağlarını işleyen oyun, mizahi bir dille evrensel gerçeklere değinir. Shakespeare’in erken dönem eserlerinden biri olan bu oyun, onun tiyatroya olan yeteneğini ve edebi dehasını açıkça ortaya koyar.
Sonuç: Yanlışlıkların Dansı
“Yanlışlıklar Komedyası,” bir komedi olmanın ötesinde, insan ilişkileri ve kimlik üzerine düşündüren bir eserdir. Shakespeare’in ustaca kurguladığı bu oyun, hem kahkaha dolu hem de anlamlı bir tiyatro deneyimi sunar. İkizlerin hikayesi, karışıklığın eğlenceli yüzünü gösterirken, aile, sevgi ve bağışlama gibi evrensel değerleri hatırlatır
